വ്യാഴത്തിന്റെ ഉപഗ്രഹമായ അയോയിൽ ("EYE-oh"), 30 നിലകളുള്ള ഒരു കെട്ടിടത്തിന്റെ മുകളിലേക്കും താഴേക്കും ആളുകളെ കൊണ്ടുപോകുന്ന ഒരു എലിവേറ്റർ പോലെ ഭൂമി തന്നെ മുകളിലേക്കും താഴേക്കും നീങ്ങുന്നു!
ഭൂമിയിൽ, നമുക്ക് സമുദ്രത്തിലെ വേലിയേറ്റങ്ങൾ ഉണ്ട്, കാരണം ചന്ദ്രന്റെ ഗുരുത്വാകർഷണം ചന്ദ്രനിൽ നിന്ന് ദൂരെയുള്ള വശത്തെക്കാൾ ചന്ദ്രനോട് അടുത്ത് വരുന്ന വശത്ത് അൽപ്പം കഠിനമായി വലിക്കുന്നു. അയോയിൽ, വ്യാഴത്തിന്റെയും വ്യാഴത്തിന്റെ മറ്റ് വലിയ ഉപഗ്രഹങ്ങളുടെയും ഗുരുത്വാകർഷണം എല്ലാ വഴികളിലും അയോയിൽ സഞ്ചരിക്കുന്നു. അയോയിൽ സമുദ്രങ്ങൾ ഇല്ലെങ്കിലും, അതിന്റെ "ഖര ഭൂമി" വേലിയേറ്റങ്ങൾ ഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന സമുദ്ര വേലിയേറ്റത്തിന്റെ അഞ്ചിരട്ടിയിലധികം ഉയർന്നതാണ്!
യഥാർത്ഥത്തിൽ ഭൂമിയിൽ ഖര വേലിയേറ്റങ്ങളുമുണ്ട്, പക്ഷേ അവയുടെ അളവ് 20 സെന്റീമീറ്ററിൽ താഴെയാണ് (ഏകദേശം 8 ഇഞ്ച്).
ഈ വളവുകളെല്ലാം അയോയ്ക്കുള്ളിൽ ചൂട് കൂടാൻ കാരണമാകുന്നു. അയോ ഉള്ളിൽ വളരെ ചൂടാകുന്നു, ഉള്ളിലെ ചില പദാർത്ഥങ്ങൾ ഉരുകുകയും തിളയ്ക്കുകയും കഴിയുന്ന വിധത്തിൽ രക്ഷപ്പെടാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അതിനാൽ അത് ഉപരിതലത്തിൽ ദ്വാരങ്ങൾ വീശുന്നു! അതാണ് അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ. അയോയിലെ ചില ഭാഗത്തു 300 കിലോമീറ്റർ (ഏകദേശം 200 മൈൽ) ബഹിരാകാശത്തേക്ക് വരെ ചൂട് വാതക ചീറ്റൽ ഉണ്ട് .
1995 മുതൽ 2003 വരെ വ്യാഴവ്യവസ്ഥയെ ഭ്രമണം ചെയ്യുകയും പഠിക്കുകയും ചെയ്ത നാസയുടെ ഗലീലിയോ ബഹിരാകാശ പേടകം മറ്റേതൊരു ബഹിരാകാശ പേടകത്തേക്കാളും അയോയുടെ അടുത്തേക്ക് പറന്നു. ഭീമാകാരമായ ലാവാ പ്രവാഹങ്ങളും ലാവാ തടാകങ്ങളും, ഉയർന്നുനിൽക്കുന്ന, ഇടിഞ്ഞുവീഴുന്ന പർവതങ്ങളും അത് നമ്മൾക്ക് വെളിപ്പെടുത്തി.
No comments:
Post a Comment