WASP-193b

 

ബഹിരാകാശ ഗവേഷകർ അടുത്തിടെ കണ്ടെത്തിയതിൽ വെച്ച് ഏറ്റവും വിചിത്രമായ ഗ്രഹങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്.

WASP-193b എന്നത് ഭൂമിയിൽ നിന്നും ഏകദേശം 1,200 പ്രകാശവർഷം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ഭീമൻ ഗ്രഹമാണ്. ഇതിനെ ശാസ്ത്രജ്ഞർ "കോട്ടൺ കാൻഡി ഗ്രഹം" (Cotton Candy Planet) എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. ഇതിന് കാരണം ഈ ഗ്രഹത്തിന്റെ അസാധാരണമായ കുറഞ്ഞ സാന്ദ്രതയാണ്.

ഈ ഗ്രഹത്തിന്റെ സവിശേഷതകൾ നമ്മെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്നതാണ്: നമ്മുടെ സൗരയൂഥത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഗ്രഹമായ വ്യാഴത്തേക്കാൾ (Jupiter) 50% കൂടുതൽ വലിപ്പമുള്ളതാണ്. വലിപ്പത്തിൽ വ്യാഴത്തേക്കാൾ വലുതാണെങ്കിലും, ഭാരത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ വ്യാഴത്തിന്റെ വെറും ഏഴിലൊന്ന് (1/7th) മാത്രമേ ഇതിനുള്ളൂ. സാന്ദ്രത വളരെ കുറവാണ്. ഏകദേശം 0.059 ഗ്രാം/സെന്റിമീറ്റർ ക്യൂബ് ആണ് ഇതിന്റെ സാന്ദ്രത. മിഠായിപ്പൊതിയിലെ "കോട്ടൺ കാൻഡി"യുടെ സാന്ദ്രതയുമായി ഇതിനെ താരതമ്യം ചെയ്യാം. വെള്ളത്തേക്കാളും സാന്ദ്രത കുറവായതിനാൽ, ഒരു വലിയ ബക്കറ്റ് വെള്ളത്തിലിട്ടാൽ ഈ ഗ്രഹം പൊങ്ങിക്കിടക്കും!

സാധാരണയായി ഒരു ഗ്രഹം ഇത്രയും വലുതാകണമെങ്കിൽ അതിന് കൃത്യമായ പിണ്ഡം (Mass) ആവശ്യമാണ്. എന്നാൽ WASP-193b എങ്ങനെ ഇത്രയും കുറഞ്ഞ ഭാരത്തിൽ ഇത്ര വലിയ വലിപ്പം നിലനിർത്തുന്നു എന്നത് ശാസ്ത്രലോകത്തിന് ഇന്നും ഒരു നിഗൂഢതയാണ്.

 ഇത് പ്രധാനമായും ഹൈഡ്രജനും ഹീലിയവും കൊണ്ട് നിർമ്മിതമായ ഒരു വാതക ഗ്രഹമാണ്.ഈ ഗ്രഹം അതിന്റെ നക്ഷത്രത്തെ വളരെ അടുത്താണ് വലംവെക്കുന്നത്. വെറും 6.25 ദിവസങ്ങൾ കൊണ്ട് ഇത് ഒരു വട്ടം നക്ഷത്രത്തെ ചുറ്റി വരുന്നു. നക്ഷത്രത്തിൽ നിന്നുള്ള ചൂട് കാരണം ഇതിന്റെ അന്തരീക്ഷം അമിതമായി വീർത്തു നിൽക്കുന്നതാകാം (Inflated Atmosphere) ഇത്രയും വലിപ്പം തോന്നിക്കാൻ കാരണം എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.

WASP (Wide Angle Search for Planets) എന്ന പദ്ധതിയിലൂടെയാണ് ഇത് കണ്ടെത്തുന്നത്. ഒരു നക്ഷത്രത്തിന് മുന്നിലൂടെ ഗ്രഹം കടന്നുപോകുമ്പോൾ നക്ഷത്രത്തിന്റെ പ്രകാശത്തിൽ വരുന്ന വ്യത്യാസം (Transit Method) നിരീക്ഷിച്ചാണ് ഇതിന്റെ വലിപ്പവും ഭാരവും കണക്കാക്കിയത്. ഇത്രയും കുറഞ്ഞ സാന്ദ്രതയുള്ള ഒരു ഗ്രഹം എങ്ങനെ നിലനിൽക്കുന്നു എന്നത് പഠനവിഷയമാണ്.