Thursday, February 29, 2024

"ഗ്രേറ്റ് അട്ട്രാക്ടർ

  ഗാലക്‌സിയിലെ ഗുരുത്വാകർഷണ ആകർഷണത്തിൻ്റെ ഒരു മേഖലയാണ് ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്‌റ്റർ, ക്ഷീരപഥ ഗാലക്‌സിയും ഏകദേശം 100,000 മറ്റ് ഗാലക്‌സികളും ഉൾപ്പെടുന്ന ഗാലക്‌സികളുടെ ലാനിയാകിയ സൂപ്പർക്ലസ്റ്ററിൻ്റെ വ്യക്തമായ കേന്ദ്ര ഗുരുത്വാകർഷണ പോയിൻ്റാണ്.

നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ട ആകർഷണം 1016 സൗരപിണ്ഡങ്ങളുടെ ക്രമത്തിൽ പിണ്ഡത്തിൻ്റെ പ്രാദേശികവൽക്കരിച്ച സാന്ദ്രതയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സോൺ ഓഫ് അവയ്‌ഡൻസ് (ZOA) ന് പിന്നിൽ കിടക്കുന്ന ക്ഷീരപഥത്തിൻ്റെ ഗാലക്‌സി തലം അതിനെ അവ്യക്തമാക്കുന്നു, അതിനാൽ ദൃശ്യമായ പ്രകാശ തരംഗദൈർഘ്യങ്ങളിൽ, ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിനെ നേരിട്ട് നിരീക്ഷിക്കാൻ പ്രയാസമാണ്.


പ്രപഞ്ചത്തിലുടനീളമുള്ള നൂറുകണക്കിന് ദശലക്ഷക്കണക്കിന് പ്രകാശവർഷങ്ങളുള്ള ഒരു പ്രദേശത്ത് ഗാലക്സികളുടെയും അവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ക്ലസ്റ്ററുകളുടെയും ചലനത്തെ സ്വാധീനിക്കുന്നതിനാൽ ഈ ആകർഷണം നിരീക്ഷിക്കാവുന്നതാണ്. എന്നാൽ അവയുടെ ചുവപ്പ് ഷിഫ്റ്റുകളിലെ വ്യതിയാനങ്ങൾ വേണ്ടത്ര വലുതും പതിവുള്ളതുമാണ്, അവ ആകർഷണത്തിലേക്ക് ചെറുതായി ആകർഷിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് വെളിപ്പെടുത്താൻ. അവയുടെ ചുവപ്പ് ഷിഫ്റ്റുകളിലെ വ്യതിയാനങ്ങളെ പ്രത്യേക പ്രവേഗങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു, കൂടാതെ ദിശയിൽ നിന്ന് ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിലേക്കുള്ള കോണീയ വ്യതിയാനത്തെ ആശ്രയിച്ച് ഏകദേശം +700 km/s മുതൽ −700 km/s വരെ പരിധി ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.

ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടർ തന്നെ ഷാപ്ലി സൂപ്പർക്ലസ്റ്ററിലേക്ക് നീങ്ങുകയാണ്. ദക്ഷിണാഫ്രിക്കൻ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ ഒരു സംഘം നടത്തിയ സമീപകാല ജ്യോതിശാസ്ത്ര പഠനങ്ങൾ ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിൻ്റെ സിദ്ധാന്തപരമായ സ്ഥലത്ത് വെല സൂപ്പർക്ലസ്റ്റർ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഗാലക്സികളുടെ ഒരു സൂപ്പർക്ലസ്റ്റർ വെളിപ്പെടുത്തി.

റെഡ് ഷിഫ്റ്റ് മൂല്യങ്ങളുടെ ഒരു വലിയ ഡാറ്റാസെറ്റ് നിർമ്മിച്ച പതിറ്റാണ്ടുകളുടെ റെഡ് ഷിഫ്റ്റ് സർവേകൾക്ക് ശേഷം 1987 ൽ ഡ്രെസ്‌ലർ ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിന് പേര് നൽകി. ചുവപ്പ് ഷിഫ്റ്റ് അളവുകളിൽ നിന്ന് സ്വതന്ത്രമായ റെഡ് ഷിഫ്റ്റ് മൂല്യങ്ങളും ദൂര അളവുകളും സംയോജിപ്പിച്ച് പ്രത്യേക പ്രവേഗത്തിൻ്റെ ഭൂപടങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചു.



വിചിത്രമായ പ്രവേഗ പരിശോധനകളുടെ ഒരു പരമ്പരയിലൂടെ, ക്ഷീരപഥം സെൻ്റോറസ് നക്ഷത്രസമൂഹത്തിൻ്റെ ദിശയിൽ ഏകദേശം 600 കി.മീ/സെക്കൻഡിൽ നീങ്ങുന്നതായി ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞർ കണ്ടെത്തി. ഗാലക്‌സികളുടെ പ്രാദേശിക കൂട്ടത്തിൻ്റെ ചലനം ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിലേക്ക് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു.1980-കളിൽ ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിനെക്കുറിച്ച് നിരവധി കണ്ടെത്തലുകൾ കൊണ്ടുവന്നു, അതായത് ക്ഷീരപഥം മാത്രം സ്വാധീനിക്കപ്പെട്ട താരാപഥമല്ല. ഏകദേശം 400 ദീർഘവൃത്താകൃതിയിലുള്ള ഗാലക്സികൾ ക്ഷീരപഥ ഗാലക്‌സി പ്രകാശം മൂലമുണ്ടാകുന്ന ഒഴിവാക്കൽ മേഖലയ്‌ക്കപ്പുറം ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു.



പ്രപഞ്ചത്തിൻ്റെ ഏകീകൃത വികാസത്തിൽ നിന്നുള്ള വ്യതിചലനത്തിൻ്റെ ആദ്യ സൂചനകൾ 1973 ലും വീണ്ടും 1978 ലും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിൻ്റെ സ്ഥാനം ഒടുവിൽ 1986-ൽ നിർണ്ണയിച്ചു: ഇത് 150 നും 250 മില്ലീമീറ്ററിനും ഇടയിലുള്ള ദൂരത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. വർഷങ്ങൾ (47–79 എംപിസി) (ഏറ്റവും വലിയ കണക്ക്) ക്ഷീരപഥത്തിൽ നിന്ന് അകലെ, ട്രയാംഗുലം ഓസ്ട്രേൽ (സതേൺ ട്രയാംഗിൾ), നോർമ (ദ കാർപെൻ്റേഴ്സ് സ്ക്വയർ) എന്നീ നക്ഷത്രസമൂഹങ്ങളുടെ ദിശയിലാണ്. ആ ദിശയിലുള്ള വസ്തുക്കൾ അവയ്‌ഡൻസ് സോണിൽ കിടക്കുന്നു (ക്ഷീരപഥ ഗാലക്‌സിയുടെ രാത്രിയിലെ ആകാശത്തിൻ്റെ ഭാഗം) അതിനാൽ ദൃശ്യമായ തരംഗദൈർഘ്യം ഉപയോഗിച്ച് പഠിക്കാൻ പ്രയാസമാണ്, എക്സ്-റേ നിരീക്ഷണങ്ങൾ ബഹിരാകാശത്തിൻ്റെ പ്രദേശം ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കുമെന്ന് വെളിപ്പെടുത്തി. നോർമ ക്ലസ്റ്റർ (ACO 3627), വലിയതും പഴയതുമായ ഗാലക്‌സികൾ കൂടുതലായി അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന ഗാലക്‌സികളുടെ ഒരു വലിയ കൂട്ടം, അവയിൽ പലതും അയൽവാസികളുമായി കൂട്ടിയിടിക്കുകയും വലിയ അളവിൽ റേഡിയോ തരംഗങ്ങൾ പ്രസരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

1992-ൽ, ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിൻ്റെ പ്രത്യക്ഷമായ സിഗ്നലിൽ ഭൂരിഭാഗവും മാൽക്വിസ്റ്റ് ബയസ് എന്ന സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്കൽ ഇഫക്റ്റാണ്. 2005-ൽ, ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞർ, ആകാശത്തിൻ്റെ ഒരു ഭാഗത്തെ ക്ലസ്റ്ററുകൾ ഇൻ ദി സോൺ ഓഫ് അവോയിഡൻസ് (CIZA) എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു എക്സ്-റേ സർവേ നടത്തിയപ്പോൾ, ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടർ യഥാർത്ഥത്തിൽ ശാസ്ത്രജ്ഞർ കണക്കാക്കിയ പിണ്ഡത്തിൻ്റെ പത്തിലൊന്ന് മാത്രമാണെന്ന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. ക്ഷീരപഥ ഗാലക്‌സി യഥാർത്ഥത്തിൽ ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്‌ടറിന് അപ്പുറത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഷാപ്‌ലി സൂപ്പർക്ലസ്റ്ററിനടുത്തുള്ള കൂടുതൽ ഭീമാകാരമായ ഗാലക്‌സികളിലേക്ക് വലിച്ചെറിയപ്പെടുകയാണെന്ന മുൻ സിദ്ധാന്തങ്ങളും സർവേ സ്ഥിരീകരിച്ചു.

നിർദിഷ്ട Laniakea സൂപ്പർക്ലസ്റ്ററിനെ ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടറിൻ്റെ തടം എന്നാണ് നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത്. വിർഗോയുടെയും  ഹൈഡ്ര-സെൻ്ററോസിൻ്റെയും സൂപ്പർക്ലസ്റ്ററുകൾ ഉൾപ്പെടെ ഏകദേശം നാല് പ്രധാന ഗാലക്സി സൂപ്പർക്ലസ്റ്ററുകളെ ഇത് ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, കൂടാതെ 500 ദശലക്ഷം പ്രകാശവർഷങ്ങളിൽ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. ഗുരുത്വാകർഷണബന്ധിതമാകാൻ തക്ക സാന്ദ്രമല്ലാത്തതിനാൽ, പ്രപഞ്ചം വികസിക്കുമ്പോൾ അത് ചിതറിക്കിടക്കേണ്ടതാണ്, പകരം അത് ഗുരുത്വാകർഷണ കേന്ദ്രബിന്ദുവിൽ നങ്കൂരമിട്ടിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ ഗ്രേറ്റ് അട്രാക്ടർ പുതിയ സൂപ്പർക്ലസ്റ്ററിൻ്റെ കാതൽ ആയിരിക്കും.


No comments:

Post a Comment