മെസ്സിയർ 5

 

മെസ്സിയർ 5 (M5) വടക്കൻ രാശിയായ സെർപെൻസിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു തിളങ്ങുന്ന ഗോളാകൃതിയിലുള്ള ക്ലസ്റ്ററാണ്. ഇത് ഭൂമിയിൽ നിന്ന് 24,500 പ്രകാശവർഷം അകലെ, ക്ഷീരപഥത്തിൻ്റെ ഗാലക്സി ഹാലോയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. പുതിയ പൊതു കാറ്റലോഗിൽ ഇതിന് NGC 5904 എന്ന പദവിയുണ്ട്.

6.65 പ്രകടമായ കാന്തിമാനത്തിൽ, ബൈനോക്കുലറുകൾ ഇല്ലാതെ മെസ്സിയർ 5 കാണാൻ കഴിയും, എന്നാൽ വളരെ ഇരുണ്ട ആകാശത്തിന് കീഴിൽ മാത്രമേ അത് ദൃശ്യമാകൂ. ബൈനോക്കുലറുകൾ വസ്തുവിനെ ഒരു നക്ഷത്രമല്ല, മറിച്ച് പ്രകാശത്തിൻ്റെ അവ്യക്തമായ പാച്ച് വെളിപ്പെടുത്തും, കൂടാതെ ചെറിയ ദൂരദർശിനികൾ തിളങ്ങുന്ന കാമ്പ് കാണിക്കും.

ക്ലസ്റ്ററിലെ ഏറ്റവും തിളക്കമുള്ള നക്ഷത്രങ്ങളെ വെളിപ്പെടുത്തുന്ന 4 ഇഞ്ച് ഉപകരണങ്ങളിൽ തുടങ്ങി വലിയ ടെലിസ്കോപ്പുകളിൽ മാത്രമേ വ്യക്തിഗത നക്ഷത്രങ്ങൾ ദൃശ്യമാകൂ. M5 നിരീക്ഷിക്കാൻ ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ സമയം മാർച്ച്, ഏപ്രിൽ, മെയ് മാസങ്ങളാണ്.

തുലാം രാശിയിലെ ഏറ്റവും തിളക്കമുള്ള നക്ഷത്രമായ സുബെനെഷ്‌മാലിയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്ത് ഒരു മുഷ്ടി വീതിയിൽ ഈ ക്ലസ്റ്റർ കാണാം. ആർക്‌ടറസിൻ്റെ തെക്കുകിഴക്കായി ഏകദേശം രണ്ട് മുഷ്ടി-വീതിയിൽ, ബൂട്ടസ് നക്ഷത്രസമൂഹത്തിലെ ഏറ്റവും തിളക്കമുള്ള നക്ഷത്രവും ആകാശത്തിലെ നാലാമത്തെ തിളക്കമുള്ള നക്ഷത്രവും അല്ലെങ്കിൽ സ്പിക്കയ്ക്ക് കിഴക്ക് മൂന്ന് മുഷ്ടി വീതിയും, കന്നിരാശിയിലെ ഏറ്റവും തിളക്കമുള്ള നക്ഷത്രവും എല്ലാ നക്ഷത്രങ്ങളിലും 15-ാമത്തേതും ഇത് കാണാം. ബിഗ് ഡിപ്പറിൻ്റെ ഹാൻഡിൽ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന മൂന്ന് ശോഭയുള്ള നക്ഷത്രങ്ങൾ രൂപം കൊള്ളുന്ന രേഖ പിന്തുടർന്ന് ആർക്‌റ്ററസും സ്പിക്കയും എളുപ്പത്തിൽ കണ്ടെത്താനാകും. സാങ്കൽപ്പിക രേഖ ആദ്യം ആർക്റ്ററസിലേക്കും പിന്നീട് സ്പിക്കയിലേക്കും നയിക്കുന്നു.

ക്ലസ്റ്റർ കണ്ടെത്താനുള്ള മറ്റൊരു മാർഗ്ഗം സ്കോർപിയസിലെ ഏറ്റവും തിളക്കമുള്ള നക്ഷത്രമായ ആർക്റ്ററസിനെയും അൻ്റാരെസിനെയും കണ്ടെത്തുക എന്നതാണ്. രണ്ടും തമ്മിലുള്ള അകലത്തിൻ്റെ ഏകദേശം 1/3 ആണ് ക്ലസ്റ്റർ. ആർക്റ്ററസിൻ്റെ തെക്കുകിഴക്കായി 23 ഡിഗ്രിയിലാണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.

സെർപെൻസ് നക്ഷത്രസമൂഹത്തിലെ ഏറ്റവും തിളക്കമുള്ള നക്ഷത്രമായ ഉണുകൽഹൈ, ചെറുതായി മങ്ങിയ നക്ഷത്രം M5 കണ്ടെത്താനും ഉപയോഗിക്കാം. കൂടുതൽ തെളിച്ചമുള്ള ആർക്‌ടറസിൻ്റെയും സ്പികയുടെയും ഇടതുവശത്താണ് ഉനുകൽഹായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. മങ്ങിയ നക്ഷത്രം 5 സെർപെൻ്റിസ് സ്പിക്കയുടെ ദിശയിൽ ഉണുകൽഹായിയിൽ നിന്ന് കുറച്ച് ഡിഗ്രി അകലെയാണ്. M5  സെർപെൻ്റിസിൽ നിന്ന് അര ഡിഗ്രി മാത്രം അകലെയാണ്. ദൃശ്യകാന്തിമാനം 5.10, മങ്ങിയ വെളുത്ത നക്ഷത്രം നല്ല അവസ്ഥയിൽ നഗ്നനേത്രങ്ങൾക്ക് ദൃശ്യമാണ്.

1702 മെയ് 5 ന് ജർമ്മൻ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനായ ഗോട്ട്ഫ്രഡ് കിർച്ച് ഒരു വാൽനക്ഷത്രത്തെ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനിടെയാണ് മെസ്സിയർ 5 കണ്ടെത്തിയത്. നെബുലോസിറ്റി ഉള്ള ഒരു നക്ഷത്രമാണിതെന്ന് അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു.

1764 മെയ് 23 ന് ചാൾസ് മെസ്സിയർ ഈ വസ്തുവിനെ കണ്ടെത്തുകയും നക്ഷത്രങ്ങളില്ലാത്ത നെബുല എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹം എഴുതി, “മനോഹരമായ നെബുല ബാലൻസിനും  സെർപ്പെന്റിനും  ഇടയിൽ കണ്ടെത്തി, സെർപ്പെന്റിലെ  നക്ഷത്രത്തിന് സമീപം, 6-ാം കാന്തിമാനം, ഇത് ഫ്ലാംസ്റ്റീഡിൻ്റെ കാറ്റലോഗ് അനുസരിച്ച് 5-ആമത്തേതാണ് [5 സെർപെൻ്റിസ്]: അതിൽ നക്ഷത്രങ്ങളൊന്നും അടങ്ങിയിട്ടില്ല; ഇത് വൃത്താകൃതിയിലാണ്, ഒരു നല്ല ആകാശത്ത്, 1-അടി [FL] ഉള്ള ഒരു സാധാരണ റിഫ്രാക്‌റ്റർ ഉപയോഗിച്ച്  ഒരാൾക്ക്  അത് നന്നായി കാണുന്നു. ”

ക്ലസ്റ്ററിൽ കുറഞ്ഞത് 105 വേരിയബിൾ നക്ഷത്രങ്ങളെങ്കിലും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു, അവയിൽ 97 എണ്ണം RR ലൈറേ തരത്തിലുള്ളവയാണ്, കൂടാതെ ബഹിരാകാശത്തെ ദൂരം അളക്കാൻ ഉപയോഗിക്കാം. 1890-ൽ ഇംഗ്ലീഷ് അമച്വർ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനായ ആൻഡ്രൂ ഐൻസ്ലി കോമൺ ആണ് M5-ലെ ആദ്യത്തെ വേരിയബിളുകൾ കണ്ടെത്തിയത്. അമേരിക്കൻ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനായ സോളൺ ഇർവിംഗ് ബെയ്‌ലി പിന്നീട് 85 RR ലൈറേ വേരിയബിളുകൾ ക്ലസ്റ്ററിൽ കണ്ടെത്തി.