1 . ഊമുവാമുവ (Oumuamua)
ഊമുവാമുവ (Oumuamua) എന്നത് നമ്മുടെ സൗരയൂഥത്തിലേക്ക് അതിഥി ആയി എത്തിയ, നക്ഷത്രാന്തര (interstellar) ഉത്ഭവമുള്ള ഒരു നിഗൂഢ വസ്തുവാണ്. 2017 ഒക്ടോബർ 19-ന് ഹവായിയിലെ പാൻ-STARRS1 ടെലിസ്കോപ്പ് ഉപയോഗിച്ച് റോബർട്ട് വെറിക് ആണ് ഇത് കണ്ടെത്തിയത്. "ഊമുവാമുവ" എന്ന വാക്കിന് ഹവായിയൻ ഭാഷയിൽ "ദൂരത്തുനിന്ന് ആദ്യമെത്തുന്ന ദൂതൻ" അല്ലെങ്കിൽ "പരിശോധിക്കാൻ വരുന്നയാൾ" എന്നൊക്കെയാണ് അർത്ഥം.
ഇതൊരു സാധാരണ ക്ഷുദ്രഗ്രഹമോ വാൽനക്ഷത്രമോ അല്ലാത്തതിനാൽ ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് വലിയ താൽപ്പര്യമുണ്ടാക്കി. ഇതിന്റെ പ്രത്യേകതകൾ താഴെക്കൊടുക്കുന്നു:
* ആകൃതിയും വലുപ്പവും: ഊമുവാമുവയ്ക്ക് സിഗാർ ആകൃതിയാണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഏകദേശം 400 മീറ്റർ (ഒരു മൈലിന്റെ നാലിലൊന്ന്) നീളവും, അതിന്റെ വീതിയുടെ 10 മടങ്ങ് വരെ നീളവും ഉണ്ടായിരുന്നു എന്ന് കണക്കാക്കുന്നു. സൗരയൂഥത്തിലെ അറിയപ്പെടുന്ന മറ്റ് ക്ഷുദ്രഗ്രഹങ്ങൾക്കോ വാൽനക്ഷത്രങ്ങൾക്കോ ഇത്രയും നീണ്ട ആകൃതിയില്ല.
* വേഗതയും സഞ്ചാരപാതയും: ഇത് നമ്മുടെ സൗരയൂഥത്തിലൂടെ അവിശ്വസനീയമായ വേഗതയിലാണ് (ഏകദേശം 87.3 കിലോമീറ്റർ/സെക്കൻഡ്) സഞ്ചരിച്ചത്. സൂര്യന്റെ ഗുരുത്വാകർഷണബലത്തിന് മാത്രം നിയന്ത്രിക്കാനാവാത്ത ഹൈപ്പർബോളിക് പാതയാണ് ഇത് പിന്തുടർന്നത്. ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ഇത് മറ്റൊരു നക്ഷത്രവ്യവസ്ഥയിൽ നിന്നാണ് വന്നതെന്നാണ്.
* വാൽനക്ഷത്രങ്ങളുടെ സ്വഭാവമില്ലായ്മ: സാധാരണ വാൽനക്ഷത്രങ്ങളെപ്പോലെ ഇതിന് വാൽ (coma) ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. സൂര്യനടുത്തെത്തുമ്പോൾ വാൽനക്ഷത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് വാതകങ്ങളും പൊടിപടലങ്ങളും പുറന്തള്ളപ്പെടാറുണ്ട്. എന്നാൽ ഊമുവാമുവയ്ക്ക് അത്തരം വാതകങ്ങൾ പുറന്തള്ളുന്നതിന്റെ ദൃശ്യമായ ലക്ഷണങ്ങളുണ്ടായിരുന്നില്ല.
* വിചിത്രമായ ത്വരണം (Acceleration): ഊമുവാമുവ സൂര്യനിൽ നിന്ന് അകന്നുപോകുമ്പോൾ, ഗുരുത്വാകർഷണബലം മാത്രം പ്രതീക്ഷിക്കുന്നതിനേക്കാൾ അൽപം വേഗത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുന്നത് ശാസ്ത്രജ്ഞർ ശ്രദ്ധിച്ചു. ഇത് ഒരുതരം "റോക്കറ്റ് പ്രഭാവം" കാരണമാകാം എന്ന് ചിലർ അനുമാനിച്ചു. അതായത്, ചെറിയ അളവിൽ വാതകങ്ങൾ പുറത്തേക്ക് പോകുന്നത് ഇതിന് അധിക ത്വരണം നൽകുന്നുണ്ടാകാം. എന്നാൽ, സാധാരണ വാൽനക്ഷത്രങ്ങളിൽ കാണുന്നതുപോലുള്ള വാതകങ്ങൾ പുറത്തുവിടാത്തതുകൊണ്ട് ഇത് എങ്ങനെയുണ്ടായി എന്ന് ഇപ്പോഴും ഒരു ചോദ്യചിഹ്നമാണ്. നൈട്രജൻ ഐസ് പോലുള്ള പദാർത്ഥങ്ങൾ പുറത്തുവിടുന്നതാകാം ഒരു സാധ്യത എന്ന് ചില പഠനങ്ങൾ പറയുന്നു.
നിഗൂഢതകളും സിദ്ധാന്തങ്ങളും:
ഊമുവാമുവയുടെ അസാധാരണ സ്വഭാവം കാരണം നിരവധി സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്.
* അന്യഗ്രഹ പേടകം? ചില ശാസ്ത്രജ്ഞരും പൊതുജനങ്ങളും ഇത് അന്യഗ്രഹജീവികളുടെ ഒരു പേടകമാകാം എന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ഇതിന്റെ വിചിത്രമായ ആകൃതിയും, വാൽനക്ഷത്രങ്ങളെപ്പോലെ വാതകങ്ങൾ പുറത്തുവിടാതിരിക്കുകയും എന്നാൽ ത്വരണം കാണിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സ്വഭാവവുമാണ് ഈ സിദ്ധാന്തത്തിന് കാരണമായത്. സ്റ്റീഫൻ ഹോക്കിംഗ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ചില ഗവേഷകരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ഇത് അന്യഗ്രഹജീവികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണോ എന്ന് കണ്ടെത്താൻ റേഡിയോ തരംഗങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് നിരീക്ഷണങ്ങളും നടന്നിരുന്നു.
* പ്രകൃതിദത്തമായ ഉത്ഭവം: ഭൂരിഭാഗം ശാസ്ത്രജ്ഞരും ഇത് പ്രകൃതിദത്തമായ ഒരു വസ്തുവാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു. മറ്റൊരു ഗ്രഹവ്യവസ്ഥയിലെ ഒരു പ്ലൂട്ടോയെപ്പോലുള്ള ഗ്രഹത്തിൽ നിന്ന് ഒരു കൂട്ടിയിടിയിലൂടെ വേർപെട്ട ഒരു ഭാഗമാവാം ഇതെന്നും, അത് ദശലക്ഷക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളോളം നക്ഷത്രാന്തര ബഹിരാകാശത്തിലൂടെ സഞ്ചരിച്ച ശേഷമാണ് നമ്മുടെ സൗരയൂഥത്തിലെത്തിയതെന്നും ചില പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. നൈട്രജൻ ഐസ് കൊണ്ടാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നതെങ്കിൽ, അത് അതിന്റെ വിചിത്രമായ ആകൃതിക്കും ത്വരണത്തിനും വിശദീകരണമാകാം.
ഊമുവാമുവ ഇപ്പോൾ നമ്മുടെ സൗരയൂഥത്തിൽ നിന്ന് വളരെ ദൂരം സഞ്ചരിച്ച് അദൃശ്യമായിക്കഴിഞ്ഞു. ഇതിനെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ലഭിക്കാൻ നേരിട്ടുള്ള നിരീക്ഷണങ്ങൾ സാധ്യമല്ലാത്തതുകൊണ്ട്, ഇതിന്റെ യഥാർത്ഥ സ്വഭാവം ഒരു നിഗൂഢതയായി തുടരുന്നു. എന്നാൽ, ഊമുവാമുവയുടെ കണ്ടെത്തൽ നക്ഷത്രാന്തര ബഹിരാകാശ വസ്തുക്കളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾക്ക് പുതിയ വാതിലുകൾ തുറന്നു. ഭാവിയിൽ ഇത്തരം കൂടുതൽ വസ്തുക്കളെ കണ്ടെത്താനും പഠിക്കാനും ഇത് സഹായിക്കുമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.
2 . ചുവന്ന ചതുരാകൃതിയിലുള്ള നെബുല (Red Rectangle Nebula)
ചുവന്ന ചതുരാകൃതിയിലുള്ള നെബുല (Red Rectangle Nebula), HD 44179 എന്ന് ഔദ്യോഗികമായി അറിയപ്പെടുന്ന ഒരു പ്രോട്ടോപ്ലാനറ്ററി നെബുലയാണ് (protoplanetary nebula). മൊണോസെറോസ് (Monoceros - യൂണികോൺ) നക്ഷത്രസമൂഹത്തിൽ, ഏകദേശം 2,300 പ്രകാശവർഷം അകലെയാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഇതിന്റെ പേര് സൂചിപ്പിക്കുന്നതുപോലെ, ആദ്യകാല ചിത്രങ്ങളിൽ ഇതിന് ചുവന്ന നിറവും ഒരു ചതുരാകൃതിയും തോന്നിപ്പിച്ചതുകൊണ്ടാണ് ഈ പേര് ലഭിച്ചത്.
പ്രധാന സവിശേഷതകൾ:
* അസാധാരണമായ ആകൃതി: ഈ നെബുലയെ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധേയമാക്കുന്നത് ഇതിന്റെ സവിശേഷമായ ആകൃതിയാണ്. ഹബിൾ ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനിയിൽ നിന്നുള്ള ഉയർന്ന റെസല്യൂഷൻ ചിത്രങ്ങൾ കാണിക്കുന്നത് ഇത് യഥാർത്ഥത്തിൽ ഒരു ചതുരാകൃതിയല്ല, മറിച്ച് ഒരു 'X' ആകൃതിയിലാണുള്ളത് എന്നാണ്. അതിശയകരമെന്നു പറയട്ടെ, ഇതിന് കോണിപ്പടികൾക്ക് സമാനമായ വ്യക്തമായ വരകളും പാറ്റേണുകളും കാണാം, ഇത് "സ്വർഗ്ഗത്തിലേക്കുള്ള കോണിപ്പടി" (Stairway to Heaven) എന്ന് അനൗദ്യോഗികമായി അറിയപ്പെടുന്നു.
* ബൈനറി നക്ഷത്ര സംവിധാനം: ഈ നെബുലയുടെ മധ്യത്തിൽ ഒരു ബൈനറി നക്ഷത്ര സംവിധാനമാണ് (binary star system) ഉള്ളത്. അതായത്, രണ്ട് നക്ഷത്രങ്ങൾ പരസ്പരം ചുറ്റിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഈ നക്ഷത്രങ്ങളെ പൊതിഞ്ഞ് കട്ടിയുള്ള ഒരു പൊടിപടല ഡിസ്ക് ഉള്ളതുകൊണ്ട് നേരിട്ടുള്ള പ്രകാശം കാണാൻ കഴിയില്ല. ഈ ഡിസ്കാണ് ഈ നെബുലയുടെ അസാധാരണമായ ആകൃതിക്ക് ഒരു പ്രധാന കാരണം.
* രാസഘടനയിലെ വൈവിധ്യം: ചുവന്ന ചതുരാകൃതിയിലുള്ള നെബുലയിൽ പോളിസൈക്ലിക് ആരോമാറ്റിക് ഹൈഡ്രോകാർബണുകൾ (PAHs) ധാരാളമായി കാണപ്പെടുന്നു. അതേസമയം, ഇതിന്റെ മധ്യരേഖാ പ്രദേശങ്ങളിൽ സിലിക്കേറ്റ് നിറഞ്ഞ പൊടിപടലങ്ങളും ഓക്സിജൻ അടങ്ങിയ തന്മാത്രകളും അടങ്ങിയിട്ടുണ്ടെന്നും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഒരു നക്ഷത്രം അതിന്റെ അവസാന ഘട്ടങ്ങളിൽ രാസഘടനയിൽ വരുത്തുന്ന മാറ്റങ്ങളെ ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
* പിണ്ഡം പുറന്തള്ളൽ (Mass Ejection): നക്ഷത്രങ്ങൾ അവയുടെ അവസാന ഘട്ടങ്ങളിലെത്തുമ്പോൾ, അവയുടെ പുറം പാളികളിലുള്ള വാതകങ്ങളും പൊടിപടലങ്ങളും ബഹിരാകാശത്തേക്ക് പുറന്തള്ളാറുണ്ട്. ഈ പ്രതിഭാസമാണ് പ്രോട്ടോപ്ലാനറ്ററി നെബുലകൾക്ക് രൂപം നൽകുന്നത്. ചുവന്ന ചതുരാകൃതിയിലുള്ള നെബുലയിലെ നക്ഷത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് വാതകങ്ങളും പൊടിപടലങ്ങളും രണ്ട് ദിശകളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പുറത്തേക്ക് പോകുന്നതാണ് ഇതിന്റെ 'X' ആകൃതിക്ക് കാരണം. ഈ പുറന്തള്ളലുകൾ അസമമായതിനാലാണ് ഇത്തരമൊരു രൂപം ഉണ്ടാകുന്നത്.
* അജ്ഞാത തന്മാത്രാ ബാൻഡുകൾ: ഇൻഫ്രാറെഡ് തരംഗദൈർഘ്യങ്ങളിൽ ഈ നെബുലയെ നിരീക്ഷിക്കുമ്പോൾ, ഇത് അറിയപ്പെടാത്ത തന്മാത്രാ ബാൻഡുകൾ പുറത്തുവിടുന്നതായി കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇത് ഇതിന്റെ ഘടനയെയും രൂപീകരണത്തെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ പഠനങ്ങൾ ആവശ്യമാണെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
രൂപീകരണം:
സൂര്യന്റെ പിണ്ഡത്തേക്കാൾ അല്പം കൂടുതലുള്ള നക്ഷത്രങ്ങൾ അവയുടെ ജീവിതത്തിന്റെ അവസാന ഘട്ടത്തിലെത്തുമ്പോൾ ഒരു ചുവന്ന ഭീമൻ നക്ഷത്രമായി മാറുന്നു. അതിനുശേഷം, അവയുടെ പുറം പാളികൾ ബഹിരാകാശത്തേക്ക് പുറന്തള്ളി ഒരു പ്ലാനറ്ററി നെബുലയായി പരിണമിക്കുന്നതിന് മുമ്പുള്ള ഒരു ഇടക്കാല ഘട്ടമാണ് പ്രോട്ടോപ്ലാനറ്ററി നെബുല.
ചുവന്ന ചതുരാകൃതിയിലുള്ള നെബുലയിലെ മധ്യഭാഗത്തുള്ള ബൈനറി നക്ഷത്രങ്ങളും അവയെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള പൊടിപടല ഡിസ്കും ചേർന്നാണ് ഇതിന്റെ സവിശേഷമായ ആകൃതിക്ക് പിന്നിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഈ നക്ഷത്രങ്ങൾ ചുറ്റും കറങ്ങുമ്പോൾ, അവയിൽ നിന്ന് പുറന്തള്ളുന്ന വാതകങ്ങളും പൊടിപടലങ്ങളും ഈ ഡിസ്കിലൂടെ കടന്നുപോകുകയും, ഡിസ്കിന്റെ സ്വാധീനം കാരണം അത് ഒരു പ്രത്യേക ആകൃതിയിൽ വ്യാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ഡിസ്ക് വാതകങ്ങളെയും പൊടിപടലങ്ങളെയും രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലൂടെ മാത്രം പുറത്തേക്ക് പോകാൻ നിർബന്ധിതരാക്കുന്നു, ഇത് 'X' ആകൃതിയിലുള്ള രൂപീകരണത്തിന് കാരണമാകുന്നു. കോണിപ്പടികൾക്ക് സമാനമായ വരകൾ, നക്ഷത്രത്തിൽ നിന്ന് ഇടയ്ക്കിടെയുള്ള പിണ്ഡം പുറന്തള്ളലിന്റെ ഫലമായി ഉണ്ടാകുന്നതാവാം എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.
ചുവന്ന ചതുരാകൃതിയിലുള്ള നെബുല, മരിക്കുന്ന നക്ഷത്രങ്ങൾ അവയുടെ ചുറ്റുപാടുകളുമായി എങ്ങനെ ഇടപഴകുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ സങ്കീർണ്ണമായ ഘടനയും രാസഘടനയിലെ വൈവിധ്യവും ബഹിരാകാശത്തെ ഏറ്റവും മനോഹരവും നിഗൂഢവുമായ വസ്തുക്കളിൽ ഒന്നാക്കി ഇതിനെ മാറ്റുന്നു.